Stress là một phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự đe dọa và cũng là nguyên nhân của nhiều loại bệnh tật trong xã hội hiện đại. Nó chiếm tới một nửa số lý do tới phòng khám và theo các chuyên gia, rất hiếm người có kỹ năng để ứng phó.

Tại sao chúng ta cảm thấy stress?

Phản ứng stress của cơ thể hoạt động giống như thiết bị báo động ô tô. Nó được thiết kế để ứng phó với sự xuất hiện đột ngột của một nguy hiểm nào đó. Thay vì dùng tiếng động, hệ thống cảnh báo nội bộ thông báo bằng cách tạo ra những phản ứng hóa học trong cơ thể.

Hệ thống thần kinh giao cảm sẽ tăng tiết cortisol và adrenaline vào tim, tuần hoàn máu và ôxy tăng lên ở chân và tay, tạo ra phản ứng “sẵn sàng chiến đấu” cho phép chúng ta đối đầu hay thoát khỏi sự nguy hiểm.

Chúng ta không thể sống mà không có nó bởi vì đó sẽ là phi thực tế và nguy hiểm – như đi bộ trong rừng mà không hề sợ hãi trước các dấu hiệu cho thấy sự có mặt của thú dữ. Tuy nhiên, nếu thiết bị báo động này quá dễ dãi hoặc bị “vô hiệu hóa” thì không chỉ khiến chúng ta sao lãng mà nó còn khiến chúng ta trở nên điên điên.

Khi hệ thần kinh giao cảm (PNS) cân bằng, bạn sẽ được “nghỉ ngơi và tiêu hóa tốt” - hạ huyết áp và thức ăn sẽ được tiêu hóa. “Các thư giãn tự nhiên” này cũng giúp làm mềm cơ bắp nhờ lượng endorphin tăng tiết, cơ thể được giảm đau tự nhiên.

“Tình trạng stress” là kết quả của một hệ thống (phản ứng stress) phải làm việc quá sức và một hệ thống khác (thư giãn tự nhiên) không được sử dụng đầy đủ.

Dưới đây là những cách giúp bạn điều chỉnh lại hệ thống stress để có lợi cho sức khỏe. 2 nguyên tắc chính là học cách làm sáng rõ nguyên nhân gây stress và học cách kích hoạt hệ thống giảm stress tự nhiên của cơ thể.

Kiểm soát phản ứng stress như thế nào?

Yếu tố gây stress có thể xuất hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, có thể là tắc đường, một cuộc tranh luận không có hồi kết, nhưng hệ thần kinh thường không phân biệt được một sự đe dọa về thể lực hay tinh thần hay cảm xúc...

Tất cả đều khiến não bộ tạo ra phản ứng chung là sản xuất nhiều adrenaline và cortisol vào máu. Đây là lý do tại sao bạn không cần phải thay đổi những tình huống bên ngoài, chẳng hạn như các mối quan hệ, công việc để kiểm soát stress. Điều quan trọng là thay đổi nhận thức và làm sáng tỏ nguyên nhân gây stress. Khi đó, phản ứng cũng sẽ thay đổi theo.

“Nghiện” stress

Bạn đang vắt kiệt mình cho công việc? Bạn chỉ tìm thấy chính mình trong guồng quay công việc với cảm giác làm để duy trì và luôn trong tình trạng giá ngày có 36-48 tiếng…. Nếu đang ở trạng thái như vậy thì hẳn bạn đang thuộc nhóm “chủ nghĩa bận rộn”.
 
Thỉnh thoảng, có những người cảm thấy cần được làm việc mọi thời điểm bởi vì họ cần tiền hay muốn trốn tránh sự buồn chán. Họ không có thời gian cho sự nghỉ ngơi, phục hồi cơ bản, tối quan trọng. Họ say sưa trong cảm giác phấn chấn xuất phát từ các chất hóa học sản sinh trong não bộ như một phản ứng của stress.

Chuyên gia tâm lý học thể thao hàng đầu Jim Loehr cho biết: Để trở thành người đứng đầu trong bất kỳ lĩnh vực nào, bạn cũng cần phải biết cách tái tạo năng lượng của bản thân (bao gồm thể lực, cảm xúc, tinh thần và tâm hồn).

Hệ thống năng lượng trong cơ thể chúng ta chỉ hoạt động tốt nhất khi chúng ta bật-tắt nó chủ động.

Phép ẩn dụ mà Loehr sử dụng ở đây là: “Cuộc sống không phải là một cuộc chạy đua đường trường mà nó là một loạt các quãng chạy nước rút”.

Đây là nguyên lý tiêu hao năng lượng tối đa theo chu kỳ dựa trên sự hồi phục. Điều này có nghĩa, nếu biết dành thời gian nghỉ ngơi, bạn sẽ đạt được kết quả tốt hơn ở công việc tiếp sau đó.

Nó giống như khi đi nghỉ, bạn tận hưởng nắng ấm, biển xanh, cả cơ thể, từ đầu tới chân được thư giãn hoàn toàn. Để khi trở vè nhà, bạn tưởng tượng mình đang tắm nắng trên bãi biển. Lúc này hệ thần kinh sẽ không thể phân biệt được hiện thực và sự tưởng tượng.

St