Muốn phòng ngừa và điều trị hen phế quản, tránh các tác nhân gây khởi phát cơn hen thôi chưa đủ, cần kiểm soát được tình trạng viêm vốn có của đường thở và tăng cường miễn dịch của hệ hô hấp nói riêng, cơ thể nói chung.

Hệ miễn dịch là gì?

Hệ thống miễn dịch bao gồm cả miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng, là cơ chế bảo vệ quan trọng của cơ thể giúp chống lại nhiễm trùng và cũng là hệ thống chịu trách nhiệm về các phản ứng dị ứng với các chất vô hại.

Theo nhiều nghiên cứu, mỗi lần hít thở vào cơ thể đều có hơn 10.000 vi khuẩn theo đường khí thở đi vào cơ thể, một phần được giữ lại nhờ hệ thống lông và dịch nhầy, chúng sẽ có xu hướng bị đẩy ra ngoài nhưng chỉ giúp cơ thể chống nhiễm khuẩn một phần, vai trò còn lại là do hệ thống miễn dịch.

Hệ miễn dịch và nguyên nhân gây hen phế quản

Hen là tình trạng viêm mạn tính của đường dẫn khí do rất nhiều tế bào và hóa chất trung gian tham gia. Trong bệnh lý hen, đường phế quản bị thu hẹp lại (do phản ứng với tác nhân gây dị ứng như bụi, thú nuôi trong nhà, nấm mốc, phấn hoa, khói, thuốc lá, không khí lạnh....) sẽ tạo nên những cơn rít, thở nhanh, ngực bị co ép và ho. Tình trạng cấp tính trầm trọng được gọi là lên cơn hen. Triệu chứng của bệnh bao gồm: nặng ngực, khó thở chậm, khó thở ra, thở có tiếng rít, ho, khò khè thường khởi phát về đêm hoặc sáng sớm. Cơn hen nguy hiểm có thể làm người bệnh ngừng hô hấp và dẫn đến tử vong.

Hen tiến triển và kéo dài dưới sự tương tác giữa yếu tố di truyền và môi trường. Hệ miễn dịch có vai trò giống như một “bức tường thành” vững chắc, bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của các yếu tố bất lợi từ môi trường và giúp cơ thể chống chọi với các loại bệnh tật trong đó có hen phế quản.

Hạn chế tái phát cơn hen nhờ tăng cường miễn dịch nói chung và miễn dịch hô hấp nói riêng

Bản chất của bệnh hen là bệnh mạn tính, phế quản luôn ở trong tình trạng viêm và tình trạng viêm này tiếp tục kéo dài cho tới khi gặp các yếu tố thúc đẩy (dị ứng nguyên) làm tình trạng viêm nặng lên và biểu hiện thành các triệu chứng của một cơn hen phế quản.

Vai trò của hệ thống miễn dịch chính là rào chắn giúp chống lại các yếu tố nguy hại từ môi trường. Hệ thống miễn dịch sẽ giúp cơ thể tăng sức đề kháng với nhiễm trùng và nhiễm khuẩn, sau đó là nhận diện và đáp ứng chống lại các vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể nhờ đó tình trạng viêm của phế quản không nặng lên khi phải tiếp xúc với các dị ứng nguyên. Và nhờ cơ chế miễn dịch tự nhiên và cơ chế miễn dịch dịch thể, tình trạng viêm vốn có của phế quản khi không chịu các tác động của yếu tố bên ngoài sẽ dần tự phục hồi.

Đặc biệt ở những người hen phế quản bội nhiễm (nhiễm trùng đường hô hấp xảy ra trên nền hen phế quản) thì tình trạng nhiễm khuẩn (bội nhiễm) có thể làm tăng nặng mức độ của bệnh hen và dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tới tính mạng của người bệnh. Trong việc phòng tránh nhiễm khuẩn hô hấp để không làm nặng lên tình trạng vốn có của bệnh hen, hệ miễn dịch đóng vai trò rất lớn, đặc biệt là miễn dịch hô hấp.

Bài thuốc Tiểu thanh long thang đã có lịch sử hơn 1500 năm

Bài thuốc cổ phương 1.500 tuổi “Tiểu thanh long thang” gia giảm giúp tăng cường miễn dịch như thế nào?

Bài thuốc “Tiểu thanh long thang” có trong cuốn Thương hàn luận của Thánh y Trương Trọng Cảnh cách đây hơn 1500 năm. Trong quá trình ứng dụng trong thực tế điều trị, bài thuốc được gia giảm để tăng cường công năng bài thuốc. Dưới góc nhìn của Y học cổ truyền thì bài thuốc gia giảm vẫn đảm bảo được tính vị theo Quân – Thần – Tá – Sứ và việc gia giảm chủ yếu là để tập chung vào việc nâng cao công năng Tạng – Phủ, điều hòa hoạt động Tạng – Phủ để sức khỏe được cải thiện.

Chia sẻ về bài thuốc, Ths. BS Nguyễn Thị Hằng - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Y- Dược cổ truyền Tuệ Tĩnh, Nguyên phó giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh – Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam cho biết: “Trên quan điểm của y học hiện đại, các công trình nghiên cứu dược lý cho biết: bài thuốc “Tiểu thanh long thang” có tác dụng rõ rệt giảm co thắt phế quản, làm giãn cơ trơn phế quản, kháng histamin, kháng acetylcholin. Vì vậy, sử dụng bài thuốc “Tiểu thanh long thang gia giảm” không những sẽ giúp làm giảm các triệu chứng của hen phế quản mà còn có tác dụng tăng cường miễn dịch”.

Sở dĩ phương thuốc “Tiểu thanh long thang” gia giảm giúp giảm triệu chứng của hen phế quản và tăng cường được miễn dịch hô hấp, Ths. BS Nguyễn Thị Hằng đánh giá là nhờ các hoạt chất có trong từng vị thuốc với tác dụng dược lý tác động trực tiếp lên hệ thống miễn dịch, mà cụ thể:

Ma hoàng: Có tác dụng tuyên phế, hỗ trợ thông lợi phế khí, bình suyễn chỉ khái, lợi tiểu tiêu phù, ôn tán hàn tà, được dùng làm thuốc trị hen, giải cảm phong hàn.

Can khương, tế tân: Hỗ trợ ôn phế, trừ đàm ẩm

Bán hạ: Giúp quyên ẩm, giáng trọc, táo thấp hóa đàm ngoài trị ho, đờm do có chứa hoạt chất Pilocarpin, bán hạ còn được nghiên cứu là có công dụng hỗ trợ giảm nguy cơ xuất hiện tế bào ác tính, tăng cường hệ miễn dịch nhờ có thành phần saponin.

Ngũ vị tử có giá trị quý như nhân sâm vì trong ngũ vị tử có hoạt chất giúp điều hoà các chức năng khác nhau của cơ thể, tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể đối với các kích thích không đặc hiệu. Trên thực nghiệm cũng chứng minh hoạt chất có trong ngũ vị tử có tác dụng tăng chức năng của tế bào miễn dịch, gia tăng quá trình tổng hợp phân giải glycogen, cải thiện sự hấp thu đường của cơ thể (Trung Dược Học).

Hạnh nhân chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng gồm các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu cần thiết cho cơ thể. Tuy không nổi bật nhưng hạt hạnh nhân có một lượng nhỏ selen chất chống oxy hóa có vai trò quan trọng hỗ trợ  cho hệ miễn dịch khỏe mạnh. Theo YHCT, hạnh nhân giúp thông phế khí, kết hợp cùng ma hoàng trị suyễn phế thở cực kỳ tốt.

Quế chi thược dược: Giúp điều hòa dinh vệ, cân bằng trong và ngoài cơ thể tốt hơn, từ đó, sức khỏe ổn định, hen suyễn và các bệnh đường hô hấp ít tái phát.

Tỳ bà diệp giúp thanh phế, giáng khí, hóa đàm. Ngoài ra, tỳ bà diệp chứa hoạt chất n-BuOH tăng sản xuất Interferon gamma - thành phần trọng yếu của hệ miễn dịch giúp tăng cường hoạt tính diệt virus, vi khuẩn của các tế bào miễn dịch, chống lại sự tấn công của vi khuẩn, virus vào đường hô hấp.

Phối hợp và gia giảm các vị thuốc theo đúng y lý của y học cổ truyền không những giúp bài thuốc cổ phương “Tiểu thanh long thang” gia giảm có tác dụng tốt hơn giúp giải biểu, trừ hàn ẩm, chỉ khái bình suyễn, tăng cường được hiệu quả trong việc điều trị các triệu chứng của hen phế quản mà còn giúp nâng cao miễn dịch hô hấp giúp tình trạng viêm của phế quản giảm dần, cơn hen không tái phát trở lại, phòng tránh được các bệnh hô hấp cấp tính khác.

Theo báo Sức khỏe đời sống